12 Nisan 2009

Yaramazlığa kısa bir "mola"

Yıllar önce, büyük(13) ve ortanca(11) oğullarım mini minicikken, "çocuklarımı nasıl doğru eğitebilirim" arayışları ile birçok çocuk psikolojisi ve eğitimi kitabı okudum. Bunlardan biri de, "SOS Anne babalara yardım" kitabıdır. Mola yöntemini o zaman öğrenmiş ve çocuklarımda uygulamaya başlamıştım.

Büyük oğullarım da, Musti de, bu uygulama ile ilk karşılaştıklarında aynı tepkiyi verdiler. Sandalyeden kalkmak istediler, süreleri bitene kadar kalkmamaları gerektiğini, bunun yaptıkları yanlış davranışı düşünme-sorgulama amaçlı bir uygulama olduğunu belirttiğimizde bozuldular. Küsme pozlarına girildi.

Musti süresi bitince "kalkmıycam işte" diye trip yaparak, Mustiliğini yaptı.Hala bazen yapıyor bunu.

Süre kaç dakika ise, bu zaman dilimini somut olarak algılayabilmesi için, her zaman karşılarına saat koydum, ve süreyi saat üzerinde gösterdim. Molanın bitiş zamanını baştan belirttim.
Çocuklar 1-2 moladan sonra, bu yöntemi öğreniyorlar ve sorunsuzca süreleri bitene kadar yapması gerekeni yapıyorlar.

Bu yöntem işe yarıyor mu ? Kesinlikle yarıyor, hatası üzerinde farkındalık kazandırıyor; ancak dozu çok iyi ayarlanmalı, çocuğa sık sık uygulanırsa elbette etkisini kaybedecektir. Ben haftada 1-2 den fazla uygulamıyorum.

Çocuk eğitimi gerçekten çok zorlu bir konu, iki tarafı keskin bir bıçak gibi. Mutlaka yaptırım uygulanması gerekiyor. Mola yöntemi haricinde çocuklara en sık uyguladığım yöntem, sevdikleri, rutin olarak zaten yaptıkları bir aktiviteden mahrum bırakmak oluyor, mesela o gün bisiklete binmemesi, parka gitmemesi, çok sevdiği tv programını izleyememesi gibi.

Bunun dışında yaşla orantılı olarak, yaptığı olumsuz davranışın doğrusunu 1-2 ya da 3 sayfa dolusu yazdırma cezasını zamanında çok uyguladım, etkili bir yöntemdir. Örneğin, 2 sayfa dolusu, "bir daha kardeşime vurmayacağım", "annemin sözünü dinleyeceğim", "kötü laf söylemeyeceğim" vs ...gibi.

Bu konuda daha çok şeyler yazabilirim, şimdilik bu kadar olsun..

10 yorum:

kubra zeynep kara dedi ki...

çocuk büyütmek ne zormuş:))
annelerimizin hakkını ödeyemeyiz.bizde peş peşe 3 kardeş çok yaramazdık çokkk.
mustim gibi.
zavallı annecim şimdi düşünüyorum da.zaten çok özledim:)

KelebekGibi dedi ki...

Bu bilgiler cok iyi oluyor bende kendime göre kizima davranabileceklerimi secebiliyorum, devamini beklerim kesinlikle ;)
Bu arada o yöntemi tam anlayamadim, sandalyede oturup yaptigi hatayi mi düsünmesi isteniyor belirli süre?
Simdi benim kizim 3 yasina girecek mesela bazen ne tür ceza versem diye düsünüyorum. Mesela sacini tarayacaksam ve hemen yanima gelmiyorsa oturmuyorsa, bende kisa bir süre bekliyorum sonrada gelmezse kalkiyorum yerimden taramiyorum, tara anne diye sonradan kafama üsüsüyor ama bir dahakine sanki daha dikkat ediyor sonra. Ya da yemek esnasinda yaramazlik yapiyorsa, sofradan kalkmasini rica ediyorum böyle devam ettigi sürece, o da mecburen duruyor ve yemegine devam ediyor...vs.
Cocuk egitimi bayagi zor bir görev , bende bu siralar okuyorum kitap ama uygulama birde tam olsa, kendimde uygulayamiyorum sinirlarim zorlandiginda.
Allah kolaylik versin tüm ailelere :)

Recep Hilmi TUFAN | rehitu.com dedi ki...

Sayfalar dolusu yazdırmak bence hiç de iyi bir yöntem değil. Okulda da bu sistemi uygulayan hocalara kıl olurum...

Betül dedi ki...

@ Recep Hilmi,

Yazdırdığım zaman eminim benim çocuklarda gıcık oluyorlardır bana, hatta "anne ne olur başka ceza ver" dediklerini hatırlarım, özellikle yazı yazmayı sevmeyen büyük oğlum. Ancak bu yöntem çoğu zaman işe yarar.

O esnada oyun oynamak yerine yaptığı sıkıcı iş, dakikalarca bu konuya yoğunlaşması, üstelik hem düşünerek hem yazarak olumsuz konuyu işlemesi gerçekten konu hakkında etkili oluyor. Varsın gıcık olsunlar, mühim değil.

Bir daha aynı davranışı yapmaya niyetlendiklerinde iki kez düşünüyorlar.

Okulda öğretmenlere gelince, onların uygulayabilecekleri yaptırım uygulamaları anne-babalara göre çok sınırlı, bu yöntem bence onlar için uygun, kalkıp çocuğu dövmesi, hakaret-rencide etmesinden çok çok iyi. Birde onların açısından düşünmek gerekli, dediğim gibi bu konu çok zorlu.

Betül dedi ki...

@ Ceyda,

İlk paragrafta "mola" kelimesine linkledim. Bu yöntem ayrıntılı anlatılmış. Dilanur'um 3 dakika sandalyede mi oturacak şimdi :) öpüyorum onu çok.

PAPATYA PRENSES dedi ki...

Bu tavsiyelerinizi kulağıma küpe yapacağım. :)

Ne zor iş şu ebeveynlik..

SenaBera dedi ki...

Mola yöntemini bende Sena küçükken okuduğum kitaplardan öğrenmiştim. Zaman zaman uygularım ve faydasını da görürüm.. Musti'nin "kalkmayacağım işte" si de çok şeker...:)

GeCe dedi ki...

iyi olmuş paylaşman öğrendiğime sevindim

Primarima dedi ki...

Çok teşekkürler...ne zamandır bu yöntem hakkında merak ettiklerim vardı.Bbilgi işe yarar bilgi oldu kitabıda edineceğim.

Hülya Konar dedi ki...

kitap bilgisi için teşekkürler betül.